Szczepionka HPV Gardasil 9 (9-walentna) skierowana jest przeciwko siedmiu rakotwórczym typom wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV typu 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) oraz dwóm typom wirusa odpowiedzialnym za brodawki płciowe (HPV6, HPV11). Celem szczepienia jest zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy, który stanowi drugi pod względem częstości zachorowania nowotwór złośliwy u kobiet.
| Szczepionka HPV – informacje | ||
|---|---|---|
| Nazwa handlowa | Gardasil 9 | |
| Dostępność | Na receptę | |
| Postać | Ampułko-strzykawka | |
| Podanie | Domięśniowo | |
| Substancja czynna | Niezakaźne, wysoko oczyszczone białka L1 9-ciu typów wirusa HPV | |
| Opakowanie | 0,5 ml | |
| Działanie | Wytworzenie odporności organizmu na choroby wywoływane przez wirus brodawczaka ludzkiego | |
| Ciąża | Zaleca się przełożyć szczepienie na okres po porodzie | |
| Karmienie piersią | Stosowanie dozwolone | |
| Usługa | Płatna | |
Szczepienia HPV – kiedy szczepić?
Szczepienia na HPV mają największą skuteczność, gdy są wykonywane przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Dlatego zaleca się je wszystkim dzieciom obojga płci w wieku 11–12 lat. Ten przedział wiekowy uznaje się za optymalny czas szczepienia.
Szczepionka HPV dla dorosłych?
Szczepienia na HPV można wykonać w każdym wieku. Ze szczepionki mogą skorzystać również nastolatki oraz młode osoby dorosłe do 26. roku życia, które nie przyjęły do tej pory szczepionki lub nie zostały zaszczepione w pełni.
Szczepionka HPV po zakażeniu – warto?
Jeśli doszło już do zakażenia wirusem HPV, szczepionka HPV na pewno nie będzie skuteczną formą leczenia czy późnej profilaktyki raka szyjki macicy. Może natomiast chronić przed chorobami związanymi z innymi typami wirusa HPV. Najlepiej, aby dorosłe kobiety, które już współżyły, wykonały badanie diagnostyczne w kierunku HPV zanim zdecydują się na szczepienie.
Szczepionka HPV – przeciwwskazania
Szczepionka HPV nie powinna być podawana, jeśli występują ogólne przeciwwskazania do szczepienia:
- wysoka gorączka,
- ostra infekcja,
- silna nadwrażliwość na składniki preparatu,
- wystąpienie objawów wskazujących na nadwrażliwość po podaniu
- pierwszej dawki – należy zrezygnować z kolejnych.
Przebieg szczepienia na HPV
Szczepionka HPV jest wstrzykiwana domięśniowo. Schemat jej dawkowania jest nieco inny w zależności od wieku pacjenta. Dziewczętom i chłopcom od 9. do 14. roku życia podaje się szczepionkę w schemacie dwu- lub trzydawkowym, natomiast pacjentom powyżej 15. roku życia w schemacie trzydawkowym. Przy schemacie dwudawkowym drugą dawkę należy podać między 5. a 13. miesiącem po pierwszej dawce. W przypadku schematu trzydawkowego drugą dawkę podaje się co najmniej miesiąc po pierwszej, a trzecią co najmniej 3 miesiące po drugiej – tak, aby wszystkie 3 dawki zostały podane w ciągu jednego roku.
Szczepionka przeciwko HPV – dlaczego warto się zaszczepić?
Jak wskazują badania, szczepionka przeciwko HPV Gardasil 9 ma wysoką skuteczność w profilaktyce raka szyjki macicy – obniża jego ryzyko nawet o 90%. Chroni również przed innymi nowotworami HPV-zależnymi oraz przed brodawkami płciowymi (kłykcinami kończystymi). Ta ochrona utrzymuje się co najmniej przez 8 lat – możliwe, że nawet dłużej.
Szczepionka HPV – skutki uboczne
Szczepionka HPV z reguły jest dobrze tolerowana i ma niewiele skutków ubocznych. Najczęściej mogą wystąpić efekty takie, jak:
- ból, zaczerwienienie, świąd i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
- zmęczenie,
- bóle głowy,
- bóle mięśni.
Najrzadziej zgłaszane są zaburzenia ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, biegunki, nudności, wymioty), pokrzywka, zawroty głowy, miejscowe zaburzenia czucia.
Wirus HPV a rak szyjki macicy: jaki istnieje związek?
Warto wiedzieć, że zakażenie wirusem HPV nie jest jednoznaczne z zachorowaniem na raka szyjki macicy. Istnieje ponad 100 typów tego wirusa, a spośród nich tylko kilkunastu przypisuje się działanie onkogenne (najgroźniejsze są typy HPV 16, 18, 31 i 45). Większość zakażeń wirusem HPV jest krótkotrwała i układ odpornościowy skutecznie je zwalcza. Problemem jest jednak osłabiona odporność oraz inne, niewyjaśnione jeszcze przyczyny, które prowadzą do przewlekłego zakażenia. Może ono doprowadzić do rozwoju raka. Poznano też kilka czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju raka szyjki macicy: palenie tytoniu, długie stosowanie antykoncepcji hormonalnej (5-10 lat) oraz inne zakażenia przenoszone drogą płciową.
FAQ
1. Czy szczepienie na HPV jest obowiązkowe?
Szczepienie na HPV nie jest w Polsce obowiązkowe, jest natomiast zalecane u dziewczynek i chłopców w wieku 11-12 lat.
2. Szczepionka HPV – jak się podaje?
Szczepionka HPV Gardasil 9 podawana jest w postaci wstrzyknięcia domięśniowego, w schemacie dwu- lub trzydawkowym.
3. Szczepionka HPV – szczepić czy nie?
Decyzję o szczepieniu należy podjąć osobiście – w przypadku dziecka taką decyzję podejmuje rodzic. Pod uwagę warto wziąć ryzyko zakażenia się wirusem HPV oraz korzyści wynikające z zaszczepienia. W razie wątpliwości najlepiej poradzić się lekarza.
4. Kiedy szczepić dziewczynki na HPV?
Optymalny wiek na przeprowadzenie szczepienia to 11-12 lat, ale można szczepić też dziewczęta w wieku od 9. do 15. roku życia. Dobrze aby szczepienie przyjęły dzieci obojga płci. Mogą z niego skorzystać również wszystkie osoby do 26. roku życia, jeśli dotąd nie poddały się szczepieniu.
5. Czy szczepionka na HPV jest bezpieczna?
Szczepionka HPV jest uznawana za bezpieczną. Nie wykazano związku pomiędzy szczepieniem a poważnymi powikłaniami. Skutki uboczne, jeśli występują, są lekkie i mijają w ciągu kilku dni.
6. Czy wskazane jest, aby szczepieniu poddawani byli chłopcy?
Tak. Według decyzji o rejestracji szczepionki przeciw HPV 6, 11, 16 i 18 w Unii Europejskiej, szczepieniu powinni zostać poddani również chłopcy w wieku 9-15 lat. Dzięki temu jako młodzi mężczyźni zostaną uchronieni przed kłykcinami kończystymi, nie zarażą też swoich partnerek.